సమ్మక్క సారలమ్మ జాతర లేదా మేడారం జాతర తెలంగాణ గిరిజన జాతర
ఆసియాలోనే అతిపెద్ద ఆదివాసీల ( గిరిజన జాతర ) సమ్మేళనంగా పేరొందిన మేడారం సమ్మక్క-సారలమ్మ మహాజాతర నాలుగు రోజుల పాటు వైభవంగా జరగనుంది.
మాఘ శుద్ధ పౌర్ణమి రోజున గిరిజన సంప్రదాయం ప్రకారం సమ్మక్క-సారలమ్మ మహా జాతరను నిర్వహిస్తారు
కుంభమేళా తర్వాత భారతదేశంలో అత్యధికంగా హాజరైన జాతర ఇదే. చివరి వరకు జరిగే మహా జాతరకు వివిధ రాష్ట్రాల నుంచి 4 కోట్ల మందికి పైగా భక్తులు హాజరవుతారని అంచనా. ములుగు జిల్లా కేంద్రానికి 44 కిలోమీటర్ల దూరంలోని తాడ్వాయి మండలంలోని మారుమూల అటవీ ప్రాంతమైన మేడారంలోని దట్టమైన అడవుల్లో చారిత్రక జాతర జరుగుతుంది.
అయితే ఈ పండుగను 2014 లో తెలంగాణ రాష్ట్ర పండుగగా ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. ఈ మహా జాతరకు తెలంగాణ జిల్లాలతో పాటు ఒడిశా, ఏపీ, మహారాష్ట్ర, మధ్యప్రదేశ్, ఛత్తీస్గఢ్ల నుంచి కూడా భక్తులు పోటెత్తారు.
మేడారం జాతర
సమ్మక్క సారలమ్మ మేడారం జాతర భారతదేశంలోని తెలంగాణరాష్ట్రంలో జరుపుకునే గిరిజనుల దేవతలను గౌరవించే గిరిజన పండుగ. తెలంగాణరాష్ట్రంలో కొత్త జయశంకర్ భూపాలపల్లి జిల్లా లోని తాడ్వాయి మండలం మేడారం గ్రామం లో జాతర జరుగుతుంది. కుంభమేళా తర్వాత దేశంలోనే అత్యధిక సంఖ్యలో భక్తులను ఆకర్షిస్తున్న మేడారం జాతర ఇదేనని విశ్వసిస్తారు. ఇది అన్యాయమైన చట్టానికి వ్యతిరేకంగా పాలించిన పాలకులతో తల్లి సమ్మక్క కుమార్తె సారలమ్మ చేసిన పోరాటాన్ని గుర్తుచేస్తుంది. కుంభమేళా తర్వాత మేడారం జాతర దేశంలోనే అత్యధిక సంఖ్యలో భక్తులను ఆకర్షిస్తుందని విశ్వసిస్తారు. 2012లో 10 మిలియన్ల మంది ప్రజలు గుమిగూడారని అంచనా. మేడారం ఏటూరునాగారం వన్యప్రాణుల అభయారణ్యంలో ఒక మారుమూల ప్రదేశం, ఇది దండకారణ్యలో ఒక భాగం, ఇది ములుగులో మనుగడలో ఉన్న అతిపెద్ద అటవీ ప్రాంతం. సమ్మక్క యొక్క అద్భుత శక్తుల గురించి అనేక పురాణాలు ఉన్నాయి.
ఒక గిరిజన కథ ప్రకారం, సుమారు 6-7 శతాబ్దాల క్రితం, అంటే 13వ శతాబ్దంలో, వేటకు వెళ్లిన కొంతమంది గిరిజన నాయకులు పులుల మధ్య అపారమైన కాంతిని వెదజల్లుతున్న నవజాత బాలిక (సమ్మక్క)ను కనుగొన్నారు. ఆమెను వారి నివాసానికి తీసుకెళ్లారు. తెగ అధిపతి ఆమెను దత్తత తీసుకుని, పెద్ద చేసినాడు (ఆమె తర్వాత ఈ ప్రాంతంలోని గిరిజనులకు రక్షకురాలిగా మారింది) ఆమె కాకతీయుల సామంత గిరిజన అధిపతి అయిన పగిడిద్ద రాజును వివాహం చేసుకుంది ఆంద్ర దేశాన్ని వరంగల్ నగరం నుండి పాలించింది.
సమ్మక్క సారలమ్మ జాతర అనేది ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన మత సమ్మేళనానికి సంబంధించిన సమయం ఇది ప్రతి రెండు సంవత్సరాలకు (ద్వైవార్షిక) జరుగుతుంది. ఇది అన్యాయమైన చట్టానికి వ్యతిరేకంగా పాలించిన పాలకులతో సమ్మక్క మరియు సారలమ్మ చేసిన పోరాటాన్ని గుర్తుచేస్తుంది. సుమారుగా పది మిలియన్ల మంది ప్రజలు ఈ ప్రదేశానికి నాలుగు రోజుల పాటు తరలివస్తారు, ఇది వరంగల్ నగరానికి 90కిమీ దూరంలో ఉంది.
ప్రజలు దేవతలకు తమ బరువుకు సమానమైన పరిమాణంలో బంగారం అనగా (బెల్లం) సమర్పించి, జంపన్న వాగులో పవిత్ర స్నానం చేస్తారు. ఇది వైదిక లేదా బ్రాహ్మణ ప్రభావం లేని పండుగ.1998 వరకు మేడారం చేరుకోవడానికి ఎద్దుల బండి మాత్రమే మార్గం. 1998లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 1000 ఏళ్ల నాటి పండుగను అధికారికంగా ప్రకటించింది మరియు మోటారు రహదారిని ఏర్పాటు చేసింది. 2008లో దాదాపు 8 మిలియన్ల మంది ఈ ఉత్సవానికి హాజరైనట్లు అంచనా వేయబడింది. మరియు ఇటీవలి కాలంలో జాతరలో దాదాపు 10 మిలియన్ల మంది సమావేశమయ్యారు. ఈ ఉత్సవం ప్రపంచంలోనే అత్యధికంగా పునరావృతమయ్యే గిరిజన వర్గాల సమ్మేళనంగా చెప్పబడుతుంది. పండుగ సమయంలో ట్రాఫిక్ జామ్ కొన్నిసార్లు వరంగల్ హైవేపై 60 కి.మీ. 2012లో, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన పండుగకు సుమారు 1 కోటి మంది ప్రజలు హాజరైనారు
జంపన్న వాగు
జంపన్న వాగు గోదావరి నదికి ఉపనది. చరిత్ర ప్రకారం :రాజు ప్రతాప రుద్రుడు తన సైన్యాన్ని గిరిజనులను లొంగదీసుకుని కప్పం వసూలు చేయడానికి పంపాడు. అప్పుడు “సంపెంగ వాగు” (జంపన్న వాగు) ఒడ్డున గిరిజన దళాధిపతి పగిద్దె రాజు మరియు కాకతీయ సైన్యం మధ్య యుద్ధం జరిగింది.కోయ సైన్యం పరాక్రమంగా పోరాడినా సుశిక్షితులైన కాకతీయ సైన్యాన్ని తట్టుకోలేకపోయింది. జంపన్న గిరిజన యోధుడు మరియు గిరిజన దేవత సమ్మక్క కుమారుడు. ఆ ప్రవాహంలో కాకతీయ సైన్యానికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన యుద్ధంలో పగిద్ద రాజు పరాక్రమంగా పోరాడగా అతని కుమార్తెలు సారక్క, నాగులమ్మ, అల్లుడు గోవిందరాజు (సారక్క భర్త) యుద్ధంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. అలాగే కోయ దొర జంపన్న యుద్ధం లో మరణించినందున జంపన్న వాగు అతని పేరును పొందింది. జంపన్న వాగు ఇప్పటికీ ఎరుపు రంగులో ఉంది, జంపన్న రక్తంతో గుర్తించబడింది (శాస్త్రీయంగా నీటి ఎరుపు రంగు నేల కూర్పుకు ఆపాదించబడింది). జంపన్న వాగులోని ఎర్రటి నీటిలో పవిత్ర స్నానం చేయడం వల్ల తమను రక్షించే వారి దేవతల త్యాగం గుర్తుకు వస్తుందని మరియు వారి ఆత్మలలో ధైర్యాన్ని ఆత్మ విశ్వాసం నింపుతుందని గిరిజనుల నమ్మకం. జంపన్న వాగు పైభాగంలో నిర్మించిన వంతెనను జంపన్న వాగు వంతెన అని పిలుస్తారు.జంపన్న వాగు గోదావరి నదికి ఉపనది.
.
సమ్మక్క సారక్క జాతర
సమ్మక్క సారలమ్మ దేవాలయంలోని ప్రధాన దైవం(లు)
మాఘ శుద్ధ పౌర్ణమి, ప్రత్యేక సందర్భం!
మాఘమాసంలో శుద్ధ పౌర్ణమి నాడు అంటే పౌర్ణమి రోజు సాయంత్రం సారక్కను సంప్రదాయబద్ధంగా అడవిలోని కన్నెబోయినపల్లె గ్రామం నుండి తీసుకువచ్చి, ఆపై చెట్టుకింద పెంచిన మట్టి వేదికపై ఉంచడంతో అసలు పండుగ ప్రారంభమవుతుంది.
మరుసటి రోజు సూర్యాస్తమయం నాటికి, ప్రధాన దేవత సమ్మక్కను చిలుకలగుట్ట నుండి తీసుకువస్తారు. రెండు వేదికలు ఉన్నాయి, ఒకటి సమ్మక్క దేవత మరియు మరొకటి సారక్క దేవత కోసం. అవి వెదురు కర్రల రూపంలో ఉంటాయి, ఇవి వెర్మిలియన్ మరియు పసుపుతో అద్ది ఉంటాయి. సమ్మక్క గద్దెపై ఎప్పటి నుంచో ఒక పెద్ద చెట్టు ఉంది.
పూజారులు ఓచర్ బాక్స్ మరియు ఇతర ముఖ్యమైన అవశేషాలను దాచిన అటవీ ప్రదేశం నుండి పొందినప్పుడు, పెద్ద ఎత్తున డప్పులు కొట్టడం, ట్రంపెట్ ఊదడం మరియు అరుపులతో పెద్ద కోలాహలం ఏర్పడింది. పండుగ సమయంలో ఒక పెద్ద పులి ప్రశాంతంగా తిరుగుతుందని నమ్ముతారు. కొబ్బరికాయలు మరియు బెల్లం నైవేద్యాన్ని పాత చెట్ల పాదాల వద్ద పోగు చేస్తారు.
S.no తేదీ ఈవెంట్
మొదటి రోజు :- సారలమ్మ అమ్మవారు కన్నెపల్లి గ్రామం నుండి గద్దెపైకి వస్తారు.
రెండవ రోజు :- సమ్మక్క అమ్మవారు చిలకల గుట్ట నుండి గద్దెపైకి చేరుకుంటారు.
మూడవ రోజు :- భక్తులు నైవేద్యం లేదా బంగారం (బెల్లం – బెల్లం) సమ్మక్క మరియు సారలమ్మ దర్శనం వంటి ఇతర నైవేద్యాలు సమర్పిస్తారు.
చివరి రోజు :- సమ్మక్క సారక్క జాతర చివరి రోజు, సమ్మక్క దేవత మరియు సారలమ్మ తిరిగి అడవికి తిరిగి వెళతారు (సమ్మక్క సారలమ్మ వనప్రవేశం).
మేడారం ఎలా చేరుకోవాలి
మేడారం హైదరాబాద్ నుండి దాదాపు 260 కి.మీ దూరంలో ఉంది మరియు ఇది వరంగల్, భూపాలపల్లి, కరీంనగర్ మొదలైన తెలంగాణలోని కొన్ని ప్రధాన నగరాల నుండి రోడ్డు మరియు రైలు మార్గాల ద్వారా బాగా అనుసంధానించబడి ఉంది.
మేడారం గ్రామం తాడ్వాయి గ్రామానికి వాయువ్యంగా 14 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది మరియు ఇది NH 163 ద్వారా చేరుకోవచ్చు.
హైదరాబాద్ నుండి రోడ్డు మార్గంలో ప్రయాణించే వారికి, వరంగల్ మీదుగా NH 163 అనువైన ఎంపిక. హైదరాబాద్లోని MGBS స్టేషన్ మరియు ఉప్పల్ క్రాస్ రోడ్ల నుండి TSRTC ద్వారా ప్రత్యేక బస్సులు ఉన్నాయి.వరంగల్ నగరానికి 100 కి.మీ దూరం మేడారం, హైదరాబాద్కు 250 కి.మీ దూరం మేడారం.
మేడారం చేరుకోవడానికి 105 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న కాజీపేట సమీప రైల్వే స్టేషన్. దక్షిణ మధ్య రైల్వే (SCR) జనవరి 31 నుండి ఫిబ్రవరి 3 వరకు సికింద్రాబాద్-వరంగల్-హైదరాబాద్, కాజీపేట-సిర్పూర్ కాగజ్నగర్-కాజీపేట మరియు సిర్పూర్ కాగజ్నగర్-ఖమ్మం-సిర్పూర్ కాగజ్నగర్ మధ్య 16 ప్రత్యేక రైళ్లను నడుపుతోంది.
మేడారం జాతరకు హెలికాప్టర్ సేవలు హైదరాబాద్ – మేడారం.
మేడారం ఏరియల్ సర్వేకు మీకు 2999/- ఖర్చు అవుతుంది.
6 మంది వ్యక్తుల కోసం హెలికాప్టర్ రైడ్తో విప్ దర్శన్ 1.8L + GST
మేడారం జాతరకు హెలికాప్టర్ ప్రయాణం
సమ్మక్క సారలమ్మ జాతర లేదా మేడారం జాతర 2022
2022లో జరగనున్న మహా జాతర తేదీలు ఇవే:
16 ఫిబ్రవరి 16 – సారలమ్మ, పగిడిద్దరాజు మరియు గోవిందరాజులను గద్దెలకు తీసుకువెళ్లారు.
- ఫిబ్రవరి 17 – చిలకలగుట్ట నుండి సమ్మక్క దేవిని గద్దెలకు తీసుకువస్తారు.
- ఫిబ్రవరి 18 – సమ్మక్క-సారక్క అమ్మవార్ల (దేవతలకు) మొక్కులు సమర్పించే ప్రజలు.
- ఫిబ్రవరి 19 – వన ప్రవేశం, మహా జాతర ముగింపు.
- ద్వారపూడి అయ్యప్ప దేవాలయం ఆంధ్రప్రదేశ్
- శ్రీ రంగనాయక స్వామి దేవాలయం వనపర్తి
- వేయి స్తంభాల గుడి వరంగల్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- అల్వన్పల్లి జైన దేవాలయం తెలంగాణ లోని మహబూబ్ నగర్ జిల్లా
- హైదరాబాద్ బిర్లా మందిర్ తెలంగాణ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- తెలంగాణ జగన్నాథ్ ఆలయం చరిత్ర పూర్తి వివరాలు హైదరాబాద్
- పంచ భూత లింగాలు
- కదిరి లక్ష్మి నరసింహ స్వామి టెంపుల్ ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- ధనుర్మాసం యొక్క విశిష్టత గోదాదేవి జీవిత చరిత్ర ఏడునూతుల
- రామేశ్వర జ్యోతిర్లింగ ఆలయం రామేశ్వరం తమిళనాడు పూర్తి వివరాలు
- కాల్వ నరసింహ స్వామి ఆలయం తెలంగాణ
- శ్రీకాళహస్తి టెంపుల్ ఆంధ్రప్రదేశ్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- తెలంగాణ వేములవాడ శ్రీ రాజా రాజేశ్వర టెంపుల్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- Yadadri Temple Important Festivals Darshan Tickets Sevas Darshanam Timings Donation Schemes
- జొన్నవాడ కామాక్షి దేవాలయం నెల్లూరు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- పర్ణశాల భద్రాచలం
- బైద్యనాథ్ ధామ్ డియోఘర్ జ్యోతిర్లింగాలలో బైద్యనాథ్ ధామ్ చరిత్ర పూర్తి వివరాలు
- ఛాయా సోమేశ్వరాలయం పానగల్లు నల్లగొండ
- చిల్కూర్ బాలాజీ దేవాలయం
- భారతదేశంలోని ముఖ్యమైన ఇస్కాన్ దేవాలయాలు