గణపతి పూజా విధానం

గణపతి పూజా విధానం

పూజ ద్రవ్యములు:

పత్రి :మాచి పత్రి ని , వాకుడాకు లను , మారేడుపత్రి ,మరియు  గరికదళములు (దూర్వాపత్రము – ఇవి ముఖ్యమైనవి ),ఉమ్మెత్త మొక్కలు ,గన్నేరు పూవులు  ,  ఉత్తరేణి ఆకులు ,జిల్లేడు ఆకులు, తులసిదళాలు  మామిడాకు, రేగుచెట్టు ఆకులు, విష్ణుక్రాంతము, దానిమ్మాకులు , దేవదారు పత్రములు , మరువము, వావిలాకులు , జాజి. మద్ది, 

నైవేద్యమునకు: , అరటి మొదలగు పండ్లు,కొబ్బరికాయలు ఉండ్రాళ్లు (కుడుములు).

పసుపుమరియు కుంకుమ అలాగే  అక్షతలు మరియు  అగరువత్తులు, కర్పూరం బిళ్ళలు , పువ్వులు, తమల పాకులు, పళ్ళు(తాంబూలం కొరకు) ,కొన్ని  వక్కలు,కొద్దిగా  ఆవు నెయ్యి, గంధము కావలెను .

పసుపు ముద్దతో గణపతి ప్రతిమను చేసుకొని , కొస తూర్పుగానున్న తమలపాకుమీద, కలశమునకు ముందు, ఉంచాలి.

పుస్తకపూజ

విద్యార్థులు తమ పుస్తకాలను, మందిరములో పెట్టి పూజించ వలయును.

తోరపూజ

5 పోగులతో చేయబడిన  5 (తోరములు  = వ్రత సూత్రము) గ్రంథులు  గల  (ముళ్ళు) గల తోరములతో  దేవతా సన్నిధి  లో  నుంచి పూజ చేయవలెను పూజానంతరము వాని చేతికి కట్టుకొనుట వినియోగము.

వాయనదానము

ఉండ్రాళ్ళు, దక్షిణతాంబులములు.

పూజాక్రమము

తల స్నానం  చేసి, తిలకము పెట్టుకొని , తమ  కులాచార ప్రకారము గా నిత్యానుష్ఠానము చేసి తరువాత  గణపతికి అభిముఖముగా (తూర్పుముఖముగా) కూర్చొని   నమస్కరించి  పూజ ఆరంభించినది.

శ్రీ రస్తు

శుభమస్తు

అవిఘ్నమస్తు

ప్రార్థన

శ్లో|| శుక్లాంబరధరం విష్ణుం శశివర్ణం చతుర్భుజం|

ప్రసన్నవదనం ధ్యాయేత్ సర్వవిఘ్నోప శాంతయే||

శ్లో|| అగజానన పద్మార్కం గజాననమ్ అహర్నిశమ్|

అనేకదం తం భక్తానాం ఏకదంతమ్ ఉపాస్మహే||

శ్లో|| ఏకదంతం శూర్పకర్ణం గజవక్త్రం చతుర్భుజం|

పాశాంకుశధరం దేవం ధ్యాయేత్ సిద్ధి వినాయకమ్||

శ్లో|| సుముఖశ్చ ఏకదంతశ్చ కపిలో గజకర్ణకః|

లంబోదరశ్చ వికటో విఘ్నరాజో గణాధిపః||

శ్లో|| ధూమకేతు ర్గణాధ్యక్షః ఫాలచంద్రో గజాననః|

వక్రతుండ శ్శూర్పకర్ణో హేరంబః స్కందపూర్వజః||

అని ధ్యానించి పసుపు గణపతి దగ్గర తాంబూలము పెట్టాలి. బొటనవ్రేలు మరియు  ఉంగరం వేలు   మధ్యవేళ్ళతో అక్షింతలు  తీసుకొని పసుపు గణపతి  మీద వేస్తూ  నమస్కారం చేసుకోవాలి .

ఆచమన కేశవ నామములు

1. ఓం కేశవాయ స్వాహా (అనుచు – జలపానము చేయవలెను)
2. ఓం నారాయణాయ స్వాహా (అనుచు – జలపానము చేయవలెను)
3. ఓం మాధవాయ స్వాహా (అనుచు – జలపానము చేయవలెను)
4. ఓం గోవిందాయ నమః (అనుచు – ఎడమ చేతిని కుడి అరచేతితోను)
5. ఓం విష్ణవే నమః (అనుచు – కుడి చేతిని ఎడమ అరచేతితోను కడుగుకొనవలెను)
6. ఓం మధుసూదనాయ నమః (అనుచు బొటన వేలితో పై పెదవిని)
7. ఓం త్రివిక్రమాయ నమః (అనుచు బొటన వేలితో క్రింది పెదవిని)
8. ఓం వామనాయ నమః (అనుచు శిరమున జలము చల్లుకొనవలెను)
9. ఓం శ్రీధరాయ నమః (అనుచు శిరమున జలము చల్లుకొనవలెను)
10. ఓం హృషీకేశాయ నమః (అనుచు ఎడమ అరచేతిపైనను )
11. ఓం పద్మనాభాయ నమః (అనుచు రెండు పాదముల పైనను)
12. ఓం దామోదరాయ నమః (అనుచు శిరము పైన నీరు చల్లుకొనవలెను)
13. ఓం సంకర్షణాయ నమః (అన్ని వేళ్ళు ముడిచి ఆ వేళ్ళ మొదళ్ళతో గడ్డమును తాకవలెను)
14. ఓం వాసుదేవాయ నమః (అనుచు ఎడమ ముక్కును)
15. ఓం ప్రద్యుమ్నాయ నమః (అనుచు కుడి ముక్కును అంగుష్ఠ (బొటనవేలు) తర్జనులతో (చూపుడు వేలు) తాకవలెను)
16. ఓం అనిరుద్ధాయ నమః (అనుచు ఎడమ కన్నును)
17. ఓం పురుషోత్తమాయ నమః (అనుచు ఎడమ చేతిని )
18. ఓం అధోక్షజాయ నమః (అనుచు ఎడమ చేతిని)
19. ఓం నారసింహాయ నమః (కుడి చేతిని అంగుష్ఠ (బొటనవేలు) అనామికలతో (ఉంగరం వేలు) తాకవలెను
20. ఓం అచ్యుతాయ నమః (అనుచు నాభిని అంగుష్ఠ కనిష్టికలతో (బొటన చిటికెన వేళ్ళతో) తాకవలెను)
21. ఓం జనార్దనాయ నమః (అనుచు అరచేతిని హృదయమునకు ఆనించాలి)
22. ఓం ఉపేంద్రాయ నమః (అనుచు శిరమును కరాగ్రముతో తాకవలెను)<
23. ఓం హరయే నమః (అనుచు బాహు మూలములను వేళ్ళను ముడుచుకొని తాకవలెను)
24. ఓం శ్రీకృష్ణాయ నమః.

దీపారాధనం

(దీపం వెలిగించి గంధం కుంకుమ బొట్టు పెట్టి, ఇది చదివి, నమస్కారం చేయండి)

దీపస్త్వం బ్రహ్మ రూపోసి జ్యోతిషాం ప్రభురవ్యయః |
సౌభాగ్యం దేహి పుత్రాంశ్చ సర్వాన్కామాంశ్చ దేహి మే ||

భో దీప దేవి రూపస్త్వం కర్మ సాక్షీ హ్యవిఘ్నకృత్ |
యావత్పూజాం కరిష్యామి తావత్వం సుస్థిరో భవ ||

దీపారాధన ముహూర్తః సుముహూర్తోఽస్తు ||
పూజార్థే హరిద్రా కుంకుమ విలేపనం కరిష్యే ||

భూతోచ్ఛాటనం 

(అక్షింతలు తీసుకుని ముఖం ఎదురుగా పెట్టుకుని, ఇది చదివి, మీ వెనుక వేసుకోండి)

ఓం ఉత్తిష్ఠంతు భూత పిశాచాః య ఏతే భూమి భారకాః
ఏతేషామవిరోధేన బ్రహ్మకర్మ సమారభే |
అపసర్పన్తు తే భూతా యే భూతా భూమిసంస్థితాః |
యే భూతా విఘ్నకర్తారస్తే గచ్ఛంతు శివాఽజ్ఞయా |

ప్రాణాయామం 

(ప్రాణాయామం చేయండి)

ఓం భూః | ఓం భువః | ఓం సువః | ఓం మహః |
ఓం జనః | ఓం తపః | ఓం సత్యం |
ఓం తత్సవితుర్వరేణ్యం భర్గో దేవస్య ధీమహి ధియో యో నః ప్రచోదయాత్ |
ఓమాపో జ్యోతీ రసోమృతం బ్రహ్మ భూర్భువస్సువరోమ్ |

సంకల్పము 

ఓం మమోపాత్త దురితక్షయ ద్వారా శ్రీ పరమేశ్వరముద్దిస్య,శ్రీ పరమేశ్వర ప్రీత్యర్ధం శుభే, శోభన ముహూర్తే, శ్రీ మహావిష్ణో రాజ్ఞయా ప్రవర్తమానస్య అద్యబ్రహ్మణః ద్వితీయ పరార్ధే, శ్వేత వరాహకల్పే, వైవస్వత మన్వంతరే,కలియుగే,ప్రథమపాదే జంబూద్వీపే,భరతవర్షే, భరతఖండే, మేరోర్దక్షిణదిగ్భాగే,కృష్ణా-గోదావర్యోర్మధ్యదేశే (మీరు ఉన్న ఊరికి ఉత్తర దక్షిణములలో ఉన్న నదుల పేర్లు చెప్పండి) అస్మిన్ వర్తమాన వ్యావహారిక చాంద్రమానేన (ప్రస్తుత సంవత్సరం) సంవత్సరే (ఉత్తర/దక్షిణ) అయనే (ప్రస్తుత ఋతువు) ఋతౌ (ప్రస్తుత మాసము) మాసే (ప్రస్తుత పక్షము) పక్షే (ఈరోజు తిథి) తిథౌ (ఈరోజు వారము) వాసరే (ఈ రోజు నక్షత్రము) శుభ నక్షత్రే (ప్రస్తుత యోగము) శుభయోగే, శుభకరణే. ఏవం గుణ విశేషణ విశిష్టాయాం, శుభతిథౌ,శ్రీమాన్ (మీ గోత్రము) గోత్రస్య (మీ పూర్తి పేరు) నామధేయస్య, ధర్మపత్నీ సమేతస్య అస్మాకం సహకుటుంబానాం క్షేమ స్థైర్య ధైర్య విజయ ఆయురారోగ్య ఐశ్వర్యాభి వృద్ధ్యర్థం , ధర్మ అర్థ కామ మోక్ష చతుర్విధ ఫల పురుషార్థ సిధ్యర్థం, ఇష్టకామ్యార్ధ సిద్ధ్యర్ధం, సర్వాపదా నివారణార్ధం, సకల కార్యవిఘ్ననివారణార్ధం, సంభవద్భిః ద్రవ్యైః సంభవద్భిః పదార్థైః సంభవద్భిః ఉపచారైః సంభవితా నియమేన, యావచ్ఛక్తి, శ్రీ మహా గణాధిపతి దేవతా ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాం కరిష్యే…
అంటూ అక్షతలు ఉదకం పళ్ళెంలో విడువవలెను.

కలశపూజ 

ప్రధాన వ్యాసం:  

కలశం, అంటే గంధము, కుంకుమతో అలంకరించిన నీటి పాత్ర, కు అక్షతలు, పుష్పము వేసి ఎడమ అర చేతితో కింద పట్టుకొని కుడి అరచేతితో పైన పట్టుకుని

తదంగ కలశ పూజాం కరిష్యే…
శ్లో. కలశస్య ముఖే విష్ణుః కంఠే రుద్రస్సమాశ్రితః
మూలే తత్ర స్థితో బ్రహ్మా మధ్యే మాతృ గణాస్మృతాః
కుక్షౌతు సాగరాస్సర్వే సప్త ద్వీపా వసుంధరా
ఋగ్వేదోధ యజుర్వేదో స్సామవేదో హ్యధర్వణః
అంగైశ్చ సహితాస్సర్వే కలశాంబు సమాశ్రితాః
గంగేచ యమునేచైవ గోదావరి సరస్వతీ
నర్మదా సింధు కావేరి జలేస్మిన్ సన్నిధిం కురు
ఆయాంతు శ్రీ మహా గణాధిపతి పూజార్థం దురితక్షయ కారకాః

(కొంచెం కలశం లోని జలమును పూజా ద్రవ్యాల మీద చల్లుతూ) పూజాద్రవ్యాణి (దేవుడి మీద చల్లి ) దేవం (తమ మీద చల్లుకుని) ఆత్మానం సంప్రోక్ష్య.

శ్లో. వక్రతుండ మహాకాయ కోటి సూర్య సమప్రభ అవిఘ్నం కురుమే దేవ సర్వ కార్యేషు సర్వదా॥

అథాంగపూజా

ఓం పార్వతీనందనాయ నమః – పాదౌ పూజయామి (పాదములను) |
ఓం గణేశాయ నమః – గుల్ఫౌ పూజయామి (చీలమండను) |
ఓం జగద్ధాత్రే నమః – జంఘే పూజయామి (మోకాలుక్రింద) |
ఓం జగద్వల్లభాయ నమః – జానునీ పూజయామి (మోకాలు చిప్ప) |
ఓం ఉమాపుత్రాయ నమః – ఊరూ పూజయామి (తొడలను) |
ఓం వికటాయ నమః – కటిం పూజయామి (నడుమును పూజింపవలెను) |
ఓం గుహాగ్రజాయ నమః -గుహ్యం పూజయామి (మర్మ స్థానములను) |
ఓం మహోత్తమాయ నమః – మేఢ్రం పూజయామి |
ఓం నాథాయ నమః – నాభిం పూజయామి (బొడ్డును) |
ఓం ఉత్తమాయ నమః – ఉదరం పూజయామి (పొట్టను) |
ఓం వినాయకాయనమః – వక్షఃస్థలం పూజయామి (ఛాతిని) |
ఓం పాశచ్ఛిదేనమః – పార్శ్వే పూజయామి (పక్కలను) |
ఓం హేరంబాయ నమః – హృదయం పూజయామి (హృదయము) |
ఓం కపిలాయనమః – కంఠం పూజయామి (కంఠమును) |
ఓం స్కందాగ్రజాయ నమః – స్కంధౌ పూజయామి (భుజములను) |
ఓం హరసుతాయ నమః – హస్తౌ పూజయామి (చేతులను) |
ఓం బ్రహ్మచారిణే నమః – బాహున్ పూజయామి (బాహువులను) |
ఓం సుముఖాయ నమః – ముఖం పూజయామి (ముఖమును) |
ఓం ఏకదంతాయ నమః – దంతౌ పూజయామి (దంతములను) |
ఓం విఘ్ననేత్రే నమః – నేత్రే పూజయామి (కన్నులను) |
ఓం శూర్పకర్ణాయనమః – కర్ణౌ పూజయామి (చెవులను) |
ఓం ఫాలచంద్రాయనమః – లలాటం పూజయామి (నుదురును) |
ఓం నాగాభరణాయనమః – నాసికాం పూజయామి (ముక్కును) |
ఓం చిరంతనాయ నమః – చుబుకం పూజయామి (గడ్డము క్రింది భాగమును) |
ఓం స్థూలోష్ఠాయ నమః -ఓష్ఠౌ పూజయామి (పై పెదవిని) |
ఓం గళన్మదాయ నమః – గండే పూజయామి (గండమును) |
ఓం కపిలాయ నమః – కచాన్ పూజయామి (శిరస్సు పై రోమములున్న భాగమును) |
ఓం శివప్రియాయై నమః – శిరః పూజయామి (శిరస్సును) |
ఓం సర్వమంగళాసుతాయ నమః – సర్వాణ్యంగాని పూజయామి (సర్వ అవయవములను) |

సత్యం త్వర్తేన పరిషం చామి (మూడు సార్లు పుష్పముతో గాని , ఉద్ధరిణి తో గాని అన్నింటి చుట్టూ సవ్య దిశ లో (ఎడమ నుండి కుడి వైపుకు ) తిప్పాలి.
అమృతమస్తు (నైవేద్యం పై జలమును వుంచి) అమృతోపస్తర ణమసి (అదే నీటిని దేవుడి / దేవి వద్ద ) ఉంచాలి.

ఏకవింశతి పత్ర పూజ (21 ఆకులు)

ఓం ఉమాపుత్రాయ నమః | మాచీపత్రం సమర్పయామి (దర్భ) |
ఓం హేరంబాయ నమః | బృహతీపత్రం సమర్పయామి (నేలములక) |
ఓం లంబోదరాయ నమః | బిల్వపత్రం సమర్పయామి (మారేడు) |
ఓం ద్విరదాననాయ నమః | దూర్వాపత్రం సమర్పయామి (గరిక) |
ఓం ధూమకేతవే నమః | ధత్తూరపత్రం సమర్పయామి (ఉమ్మెత్త) |
ఓం బృహతే నమః | బదరీపత్రం సమర్పయామి (రేగు) |
ఓం అపవర్గదాయ నమః | అపామార్గ పత్రం సమర్పయామి (ఉత్తరేణి) |
ఓం ద్వైమాతురాయ నమః | తులసీపత్రం సమర్పయామి (తులసి) |
ఓం చిరంతనాయ నమః | చూతపత్రం సమర్పయామి (మామిడి ఆకు) |
ఓం కపిలాయ నమః | కరవీరపత్రం సమర్పయామి (గన్నేరు) |
ఓం విష్ణుస్తుతాయ నమః | విష్ణుక్రాంత పత్రం సమర్పయామి (నీలంపువ్వుల చెట్టు ఆకు) |
ఓం ఏకదంతాయ నమః | దాడిమీపత్రం సమర్పయామి (దానిమ్మ) |
ఓం అమలాయ నమః | ఆమలకీపత్రం సమర్పయామి (దేవదారు) |
ఓం మహతే నమః | మరువక పత్రం సమర్పయామి (మరువము) |
ఓం సింధూరాయ నమః | సింధువార పత్రం సమర్పయామి (వావిలి) |
ఓం గజాననాయ నమః | జాతీ పత్రం సమర్పయామి (జాజిపత్రి) |
ఓం గండగళన్మదాయ నమః | గండవీ పత్రం సమర్పయామి (తెల్లగరికె) |
ఓం శంకరప్రియాయ నమః | శమీ పత్రం సమర్పయామి (జమ్మి) |
ఓం భృంగరాజత్కటాయ నమః | అశ్వత్థ పత్రం సమర్పయామి (రావి) |
ఓం అర్జునదంతాయ నమః | అర్జునపత్రం సమర్పయామి (మద్ది) |
ఓం అర్కప్రభాయ నమః | అర్క పత్రం సమర్పయామి (జిల్లేడు) |

ఏకవింశతి పుష్ప పూజ – (21 పుష్పాలు)

ఓం పంచాస్య గణపతయే నమః ( పున్నాగ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం మహా గణపతయే నమః ( మందార పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం ధీర గణపతయే నమః ( దాడిమీ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం విష్వక్సేన గణపతయే నమః ( వకుళ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం ఆమోద గణపతయే నమః ( అమృణాళ(తామర) పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం ప్రమథ గణపతయే నమః ( పాటలీ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం రుద్ర గణపతయే నమః ( ద్రోణ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం విద్యా గణపతయే నమః (  ధత్తూర పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం విఘ్న గణపతయే నమః (  చంపక పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం దురిత గణపతయే నమః ( రసాల పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం కామితార్థప్రద గణపతయే నమః ( కేతకీ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం సమ్మోహ గణపతయే నమః ( మాధవీ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం విష్ణు గణపతయే నమః ( శమ్యాక పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం ఈశ గణపతయే నమః ( అర్క పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం గజాస్య గణపతయే నమః ( కల్హార పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం సర్వసిద్ధి గణపతయే నమః ( సేవంతికా పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం వీర గణపతయే నమః ( బిల్వ పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం కందర్ప గణపతయే నమః ( కరవీర పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం ఉచ్ఛిష్ఠ గణపతయే నమః ( కుంద పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం బ్రహ్మ గణపతయే నమః ( పారిజాత పుష్పం సమర్పయామి )
ఓం జ్ఞాన గణపతయే నమః ( జాతీ పుష్పం సమర్పయామిV

ఏకవింశతి దూర్వాయుగ్మ పూజా – (రెండు దళములు కలిసిన గరిక)

ఓం గణాధిపాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం పాశాంకుశధరాయ నమః -దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం ఆఖువాహనాయ నమః- దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం వినాయకాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం ఈశపుత్రాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం సర్వసిద్ధిప్రదాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం ఏకదంతాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం ఇభవక్త్రాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం మూషకవాహనాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం కుమారగురవే నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం కపిలవర్ణాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం బ్రహ్మచారిణే నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం మోదకహస్తాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం సురశ్రేష్ఠాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం గజనాసికాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం కపిత్థఫలప్రియాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం గజముఖాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం సుప్రసన్నాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం సురాగ్రజాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం ఉమాపుత్రాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి
ఓం స్కందప్రియాయ నమః – దూర్వాయుగ్మం సమర్పయామి 

ఓం శ్రీ సిద్ధివినాయక స్వామినే నమః నానావిధ పత్ర పుష్పాణి సమర్పయామి  

ఓం గజాననాయ నమః
ఓం గణాధ్యక్షాయ నమః
ఓం విఘారాజాయ నమః
ఓం వినాయకాయ నమః
ఓం ద్త్వెమాతురాయ నమః
ఓం ద్విముఖాయ నమః
ఓం ప్రముఖాయ నమః
ఓం సుముఖాయ నమః
ఓం కృతినే నమః
ఓం సుప్రదీపాయ నమః || 10 ||

ఓం సుఖనిధయే నమః
ఓం సురాధ్యక్షాయ నమః
ఓం సురారిఘాయ నమః
ఓం మహాగణపతయే నమః
ఓం మాన్యాయ నమః
ఓం మహాకాలాయ నమః
ఓం మహాబలాయ నమః
ఓం హేరంబాయ నమః
ఓం లంబజఠరాయ నమః
ఓం హ్రస్వగ్రీవాయ నమః || 20 ||

ఓం మహోదరాయ నమః
ఓం మదోత్కటాయ నమః
ఓం మహావీరాయ నమః
ఓం మంత్రిణే నమః
ఓం మంగళ స్వరాయ నమః
ఓం ప్రమధాయ నమః
ఓం ప్రథమాయ నమః
ఓం ప్రాజ్ఞాయ నమః
ఓం విఘ్నకర్త్రే నమః
ఓం విఘ్నహంత్రే నమః || 30 ||

ఓం విశ్వనేత్రే నమః
ఓం విరాట్పతయే నమః
ఓం శ్రీపతయే నమః
ఓం వాక్పతయే నమః
ఓం శృంగారిణే నమః
ఓం ఆశ్రిత వత్సలాయ నమః
ఓం శివప్రియాయ నమః
ఓం శీఘకారిణే నమః
ఓం శాశ్వతాయ నమః
ఓం బలాయ నమః || 40 ||

ఓం బలోత్థితాయ నమః
ఓం భవాత్మజాయ నమః
ఓం పురాణ పురుషాయ నమః
ఓం పూష్ణే నమః
ఓం పుష్కరోత్షిప్త వారిణే నమః
ఓం అగ్రగణ్యాయ నమః
ఓం అగ్రపూజ్యాయ నమః
ఓం అగ్రగామినే నమః
ఓం మంత్రకృతే నమః
ఓం చామీకర ప్రభాయ నమః || 50 ||

ఓం సర్వాయ నమః
ఓం సర్వోపాస్యాయ నమః
ఓం సర్వ కర్త్రే నమః
ఓం సర్వనేత్రే నమః
ఓం సర్వసిధ్ధి ప్రదాయ నమః
ఓం సర్వ సిద్ధయే నమః
ఓం పంచహస్తాయ నమః
ఓం పార్వతీనందనాయ నమః
ఓం ప్రభవే నమః
ఓం కుమార గురవే నమః || 60 ||

ఓం అక్షోభ్యాయ నమః
ఓం కుంజరాసుర భంజనాయ నమః
ఓం ప్రమోదాయ నమః
ఓం మోదకప్రియాయ నమః
ఓం కాంతిమతే నమః
ఓం ధృతిమతే నమః
ఓం కామినే నమః
ఓం కపిత్థవనప్రియాయ నమః
ఓం బ్రహ్మచారిణే నమః
ఓం బ్రహ్మరూపిణే నమః || 70 ||

ఓం బ్రహ్మవిద్యాది దానభువే నమః
ఓం జిష్ణవే నమః
ఓం విష్ణుప్రియాయ నమః
ఓం భక్త జీవితాయ నమః
ఓం జిత మన్మథాయ నమః
ఓం ఐశ్వర్య కారణాయ నమః
ఓం జ్యాయసే నమః
ఓం యక్షకిన్నెర సేవితాయ నమః
ఓం గంగా సుతాయ నమః
ఓం గణాధీశాయ నమః || 80 ||

ఓం గంభీర నినదాయ నమః
ఓం వటవే నమః
ఓం అభీష్ట వరదాయినే నమః
ఓం జ్యోతిషే నమః
ఓం భక్త నిధయే నమః
ఓం భావగమ్యాయ నమః
ఓం మంగళ ప్రదాయ నమః
ఓం అవ్వక్తాయ నమః
ఓం అప్రాకృత పరాక్రమాయ నమః
ఓం సత్యధర్మిణే నమః || 90 ||

ఓం సఖయే నమః
ఓం సరసాంబు నిధయే నమః
ఓం మహేశాయ నమః
ఓం దివ్యాంగాయ నమః
ఓం మణికింకిణీ మేఖాలాయ నమః
ఓం సమస్తదేవతా మూర్తయే నమః
ఓం సహిష్ణవే నమః
ఓం సతతోత్థితాయ నమః
ఓం విఘ్త కారిణే నమః
ఓం విశ్వగ్దృశే నమః || 100 ||

ఓం విశ్వరక్షాకృతే నమః
ఓం కళ్యాణ గురవే నమః
ఓం ఉన్మత్త వేషాయ నమః
ఓం అపరాజితే నమః
ఓం సమస్త జగదాధారాయ నమః
ఓం సర్త్వెశ్వర్యప్రదాయ నమః
ఓం ఆక్రాంత చిదచిత్ప్రభవే నమః
ఓం శ్రీ విఘ్నేశ్వరాయ నమః || 108 ||

ఇతి శ్రీ గణేశ అష్టోత్తర శతనామావళి సంపూర్ణం

దిగువ మంత్రములతో భగవంతునికి ఆరగింపు (తినిపిస్తున్నట్టు – బొటన వేలు, మధ్య వేలు, ఉంగరం వేళ్ళ తో ) చూపవలెను.

 ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- నైవేద్యం సమర్పయామి (నివేదనార్పణా విధి: నివేదన చేయు పదార్థముల చుట్టూ గాయత్రి మంత్ర స్మరణ చేస్తూ
ఓం భూర్భువస్సువః తత్స వితుర్వరేణ్యం భర్గో దేవస్య ధీమహి ధియోయోనః ప్రచోదయాత్ (అంటూ కొంచెం జలమును చిలకరించి)
సత్యం త్వర్తేన పరిషం చామి (మూడు సార్లు పుష్పముతో గాని , ఉద్ధరిణి తో గాని అన్నింటి చుట్టూ సవ్య దిశ లో (ఎడమ నుండి కుడి వైపుకు ) తిప్పాలి.
అమృతమస్తు (నైవేద్యం పై జలమును వుంచి) అమృతోపస్తర ణమసి (అదే నీటిని దేవుడి / దేవి వద్ద ) ఉంచాలి.
దిగువ మంత్రములతో భగవంతునికి ఆరగింపు (తినిపిస్తున్నట్టు – బొటన వేలు, మధ్య వేలు, ఉంగరం వేళ్ళ తో ) చూపవలెను.

ఓం ప్రాణాయ స్వాహా–

ఓం అపానాయ స్వాహా —

ఓం వ్యానాయ స్వాహా —

ఓం ఉదానాయ స్వాహా —

ఓం సమానాయ స్వాహా —

ఓం పరబ్రహ్మణే నమః — అంటూ నివేదించవలెను.

ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- తాంబూలం సమర్పయామి

– తాంబూలం రూపేణ అక్షతాన్ సమర్పయామి.

(తాంబూలం చూపించుట కానీ, అక్షతలు గాని సమర్పించాలి).
ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- కర్పూర ఆనంద నీరాజనం సమర్పయామి (కర్పూర హారతి ఇవ్వాలి).
ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- మంత్ర పుష్పం సమర్పయామి (అక్షతలు, పువ్వులు సమర్పించవలెను).
ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- నమస్కారం సమర్పయామి (ఆత్మ ప్రదక్షిణ నమస్కారములు చేయవలెను)

శ్లో యానికానిచ పాపాని జన్మాంతర క్రుతానిచా
తాని తాని ప్రణశ్యంతి ప్రదక్షిణం పదే పదే
పాపో౽హం పాప కర్మాహం పాపాత్మా పాప సంభవ
త్రాహి మాం నరకాత్ ఘోరాత్ శరణాగత
అన్యధా శరణం నాస్తి త్వమేవ శరణం
తస్మాత్ కారుణ్య భావేన రక్ష రక్ష గణాధిప

ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- గీతం శ్రావయామి, నృత్యం దర్శయామి,

ఆందోళిక నారోహమావహయామి, అశ్వా నారోహమావహయామి, గజనారోహమావాహయామి
ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- సమస్త శక్త్యోపచారాన్, రాజ్యోపచారాన్, భక్త్యోపచారాన్, దేవ్యోపచారాన్ సమర్పయామి.
(అంటూ అక్షతలు సమర్పించవలెను).
అనయా, యథా శక్తి, మయా కృత ధ్యానావాహనాది షోడశోపచార పూజాయచ – శ్రీ విఘ్నేశ్వర దేవతా సుప్రసన్నా, సుప్రీతా వరదో భవతు.
ఓం శ్రీమహాగణపతయే నమః :- (మనం యథా శక్తి చేసిన పూజలకు భగవంతుడు ప్రీతి చెంది మన కోరికలను తీర్చి, మనలను కాపాడాలని కోరుకుంటూ ) కాయేన వాచా మనసేంద్రియై ర్వాబుద్ధ్యాత్మనావా ప్రకృతేః స్వభావాత్ కరోమి యద్యత్ సకలం పరస్మై నారయణాయేతి సమర్పయామి

సాష్టాంగప్రణమ్య

శ్లో|| ప్రసీద దేవ! దేవేశ! ప్రసీద గణనాయక!|

ప్రదక్షిణం కరోమిత్వాం ఈశపుత్ర నమోऽస్తుతే|| (అని ప్రణమిల్లి, కూర్చొని)

శ్లో|| యస్యస్మృత్యా చ నామోక్త్యా తపఃపూజా క్రియాదిషు|

న్యూనం సంపూర్ణతాం యాతి సద్యోవందే గణాధిపమ్||

శ్లో|| మంత్రహీనం క్రియాహీనం భక్తిహీనం గణాధిప!|

యత్పూజితం మాయాదేవ! పరిపూర్ణం తదస్తుతే|| (అని ప్రార్థించి)

సమర్పణమ్

(హస్తమున అక్షతలు, జలము ఉంచుకొని)

అనయా ధ్యానావాహనాది షోడశోపచారపూజయా చ భగవాన్ సర్వాత్మకః శ్రీ వరసిద్ధివినాయకః సుప్రీతో సుప్రసన్నో వరదో భవతు||

ఏతత్సర్వం శ్రీ విఘ్నేశ్వరార్పణమస్తు

(అని జలాక్షతలు సమర్పించి)

శ్రీ వరసిద్ధివినాయక ప్రసాదం శిరసా గృహ్ణామి|

అని దేవుని పూజించిన ఒక పుష్పమును తీసి తాను ధరించుకొనవలెను.

ఉద్వాసన
‘ఓం యజ్ఞేన యజ్ఞ మయజంత దేవాః
తాని ధర్మాణి, ప్రధమాన్యాసన్
తేహ నాకం మహిమానస్ప చంతే
యత్ర పూర్వే సాధ్యా స్సంతి దేవాః

శ్లో॥ యస్య స్మృత్యాచ నామోక్త్యా తపః పూజా క్రియాదిషు: న్యూనం సంపూర్ణతాం యాతి సద్యో వందే తమచ్యుతం
మంత్ర హీనం క్రియాహీనం భక్తిహీనం జనార్దన, యత్పూజితం మాయాదేవ పరిపూర్ణం తదస్తుతే,
అనయా ధ్యానమావాహనాది షోడశోపచార పూజాయాచ భగవాన్సర్వాత్మక శ్రీ గణపతి దేవతా స్సుప్రీతో వరదో భవతు.
శ్రీ వినాయక ప్రసాదం శిరసా గుహ్ణామి. నమస్కరించి స్వామి వద్ద నున్న అక్షతలు తీసి తలపై వేసుకొని ప్రసాదమును (అనగా అక్షతలు మాత్రమే) స్వీకరించ వలెను.
ఆతరువాత మరల ఆచమనం చేసి చేయదలుచుకున్న వ్రతం గాని, పూజ కానీ ప్రారంభించ వలెను

పూజావిధానము సంపూర్ణము.

వినాయక వ్రతకథ (స్కాంద పురానాాంతర్గతము)

పూర్వము చంద్రవంశమున ధర్మరాజని ప్రసిద్ధికెక్కిన నృపాలుడుండెను. అతడు తన గ్రహచారము చాలమిచేత తన రాజ్యమును దాయాదులపహరింపగా తమ్ములను భార్యయుగూడి పెక్కు వృక్షములతో కూడి పెక్కు పక్షులను, పులులు, ఎలుగుబంట్లు మొదలగు బహుభీకరమృగంబులు గలిగి చొరనలవికాకయున్న వనమును ప్రవేశించెను.

ఆవనమునందచ్చటచ్చట బ్రహ్మవాదులయిన మునులు కూర్చుండి యుండిరి. వారందరు సూర్యుని, అగ్నిని బోలిన కాంతి కలవారును, వెలుగుల రాశింబోలినవారును, గాలియు, ఆకులములు, నీరు మాత్రమే ఆహారముగా గలవారును, ఎల్లప్పుడగ్నిహోత్రములు గలవారును, అలథులను బూజించువారును, చేతులు పైకెత్తియు, ఆధారము లేకయు దపస్సుజేయువారును అయియుంటిరి. ధర్మరాజు మునులందరిని జూచి మనస్సున సంతసము పడుచు సూతమహాముని యాశ్రమమునకు పోయి యమ్మునీంద్రునింజూచి తత్తరపాటుతో కూడినవాడై తాను భార్యతోను తమ్ములతోను నమ్మునీంద్రునికి నమస్కరించి యాతని యాజ్ఞవడసి కూర్చుండి యామునీంద్రులతో నిట్లనియె.

“సకలశాస్త్రములను జదివిన గొప్పపండితుడవైన ఓ సూతమహామునీ! మా దాయాదులగు కౌరవులు మాతో మోసపుజూదమాడి మారాజ్యంబంతయు లాగికొని మమ్మును, ద్రౌపదిని సకలవిధంబుల బాధించి మా పుత్రులను జంపి మాకు తీరని దుఃఖము గలిగించిరి. తమ దర్శనప్రభావము చేతనే మా దుఃఖమెల్ల తొలగినది. దయకునిధివై ఓ మహాత్మా! మామీద అనుగ్రహించి మాకు మరల రాజ్యము బడయుటకు సాధనమైన యొక వ్రతంబు ననుగ్రహింపవలయును” అని ధర్మరాజు సూతమహాముని నడుగగా, నమ్మునీంద్రుడు ఇట్లనియె.

ఓ పాండవులారా ! మీరందరూ వినుడు. వ్రతములలోనెల్ల నుత్తమమైన వ్రతమున్నది. ఆ వ్రతము మానవులకు సంపదను, సౌఖ్యమును వృద్ధినొందించునది. పరమగోప్యమైనది. సకలపాపములను పోగొట్టునది. పుత్రపౌత్రాదులను వృద్దిచెందించునది. ఓ పాండవులారా! తొల్లి ఈ వ్రతమును పరమేశ్వరుడు కుమారస్వామికి నుపదేశించెను. కుమారస్వామి పరమేశ్వరుని పృచ్ఛచేసిన రీతియు, ఆ పరమేశ్వరుడు కుమారునికి బదులు చెప్పినరీతియు నెరింగించెదను వినుడు.

మునులందరికి ఉనికిపట్టిన రమ్యమైన కైలాసపర్వతశిఖరంబున నవరత్నములచే చెక్కబడిన కల్పవృక్షముక్రింద బంగారుసింహాసనము మీద లోకులకు మేలుచేయునట్టి ఈశ్వరుడు కూర్చుండియుండగా కుమారస్వామి జనులకు మేలుచేయు కోరినవాడై తండ్రినిచూచి ” ఓ భగవంతుడా! మానవుండే వ్రతము నాచరించినయెడల నతనికి సాటిలేని సంపదలు గలుగును ? పుత్ర పౌత్రులును, ధనమును కలవాడై మనుష్యుడు సుఖముగలిగి యుండును ? ఓ మహాదేవా! నాకిట్టి వ్రతములలో నుత్తమోత్తమమైన యొక వ్రతముననుగ్రహింపుము” అని అడుగగా, శివుడును తన కుమారుని జూచి యిట్లనియె.

కుమారా! సకలసంపదలును, దీర్ఘాయుస్సును, కోరినకోరికలను, పసులను నొసగునట్టి గణపతి పూజనమనెడి యొక వ్రతంబు చేయగలదు. ఆ వ్రతమును భాద్రపదశుక్ల చతుర్థినాడు ఆచరింపవలెను. ఆదినమున ఉదయమున లేచి స్నానముజేసి పరిశుద్ధుడై సంధ్యావందనము మొదలగు నిత్యకర్మములను జేసికొని, తన శక్తికి తగినట్లు ద్రవ్యలోపము చేయక వెండితోగాని, బంగారుదళతో గాని, తుదకు మంటితోగాని వినాయకుని ప్రతిమను జేసికొని, తన ఇంటియొక్క ఉత్తరమువైపునకు, తెల్లని ప్రతిమను భక్తితో నొక పాలవెల్లి నేర్పరచి, దానినడుమగా తెల్లని బిందువులతో నొక పాలవెల్లి, దానినడుమ . వేదాధ్యయనపరులయిన బ్రాహ్మణులకు వాయినదానంబు చేసి, పిమ్మట తానును, తన బంధువులను, మిత్రులను, తృప్తిగా నూనె తగులకుండ భోజనము సలుపవలెను. ఈ ప్రకారము భక్తితో ఈ వినాయకవ్రతమును ఆచరించువానికి పనులన్నియు సందేహము లేకుండ సిద్ధింపగలవు.

ఆ మరుసటి దినము ఉదయమున నిద్రలేచి, ముందటిదినమువలెనే సకలానుష్ఠానములను దీర్చుకొని గణనాయకునికి పునఃపూజ చేయవలెను. ఆ దినమున ఒక బ్రహ్మచారికి వినాయకుని ప్రీతికై ముంజదర్భత్రాటిని, కృష్ణాజినమును, దండమును, యజ్ఞోపవీతమును, కమండలమును, వస్త్రమును, తన శక్తికి తగినట్లుగా నీయవలయును. పిమ్మట తన పురోహితునికి శక్తికిలోపము లేకుండ ఉపాయనమీయవలయును. తక్కిన బ్రాహ్మణులకును శక్తికొలది దక్షిణలిచ్చి భోజనము పెట్టవలయును.

ఇది వ్రతములలోనెల్ల ఉత్తమవ్రతము. మూడులోకములందును ప్రసిద్ధిచెందినది. ఈ వ్రతమును ముందటి కల్పమున దేవతలు, మునులు, గంధర్వులు, కిన్నరలు, మరి అనేకులు ఆచరించిరి.

ఓ ధర్మరాజా! యీ ప్రకారము పరమ శివుడు తన పుత్రుడైన కుమారస్వామికి ఉపదేశించెను. నీవును ఈ ప్రకారముగా గణపతిపూజ చేయుము. నీకు తప్పక జయంబు కలుగగలదు. నా మాట నిక్కము, నిక్కము. నమ్ముము. ఈ వ్రతమును భూలోకములో ఎందరో ఆచరించిరి. ఈ వ్రతము చేసి దమయంతి నలుని బడసెను. కృష్ణుడాచరించి జాంబవతిని శ్యమంతకమణిని బడసెను. ఇంద్రుడు పూజించి వృత్రాసురుని సంహరించెను. రావణుడు సీతనెత్తుకుపోయినప్పుడు రాముడీవ్రతము చేసి సీతను బడసెను. భగీరథుడు గంగనుతెచ్చునపుడు, దేవాసురులు అమృతము పుట్టించు నిమిత్తమును, సాంబుడు తన కుష్ఠరోగమును తొలగించు నిమిత్తమును ఈ గణనాథవ్రతము లాచరించి తమతమ కోరికలను బడసిరి.

ఇట్లు సూతమహాముని చెప్పగా ధర్మరాజు ఆ విధి ప్రకారము గణపతిపూజ గావించి, శత్రువులను సంహరించి, రాజ్యమును తన పరాక్రమమున సంపాదించుకొని సుఖంబుండెను.

మనసులో తలచిన కార్యములుగూడ ​​జరుగుచుండును గనుకనే ఆ వినాయకునికి సిద్ధి వినాయకుడని పేరు ప్రసిద్ధికి వచ్చింది. ఈ గణనాథుని విద్య యారంభించునపుడు పూజించినయెడల విద్య బాగుగా వచ్చును. జయముగోరువాడు పూజించిన జయము పొందును. బిడ్డలుకోరువాడు పూజించిన బిడ్డలంగాంచును. మగనికోరుదానికి వయసు మగడు వచ్చును. సుమంగళి పూజించినయెడల సౌభాగ్యమును పొందును. విధవపూజించినయెడల పైజన్మకు విధవత్వము రానేరదు. బ్రాహ్మణ క్షత్ర వైశ్య శూద్రులనెడి నాలుగు వర్ణములవారునూ స్త్రీలు, పిల్లవాండ్రును కూడా యథావిధిగా ఈ వ్రతమును సేయవలయును. గణనాయకుని ప్రసాదము వలన అట్టి మనుష్యునికి సకల కార్యములు సిద్ధించును. పుత్రపఔత్రాభివృద్ధియు, ఏనుగులవరకునుండెడి కల్మియు కలుగును అని పాండురాజపుత్రునికి సూతమహాముని చెప్పగా నతడట్లేచేసి సకలైశ్వర్యములు పొందెను.

ఇది శ్రీ స్కాంద పురాణమున ఉమామహేశ్వరసంవాదమున వినాయక కల్పము సంపూర్ణము.

(వావిళ్ళవారి వ్రతరత్నాకరము నుండి)