పంచగయ క్షేత్రాలు
ఒకప్పుడు గయాసురుడు అనే శక్తివంతమైన రాక్షసుడు ఉండేవాడు, అతనికి భగవంతునిపై గొప్ప భక్తి ఉంది. అతని తపస్సుకు ముగ్ధుడై, విష్ణువు అతని శరీరం భూమిపై ఉన్న ఏ తీర్థం కంటే స్వచ్ఛంగా ఉండాలనే వరం ఇచ్చాడు మరియు అతనిని దర్శించిన వారి పాపాలు కడిగివేయబడతాయి, మరణానంతరం వారికి స్వర్గంలో స్థానం ప్రసాదించాడు. గయాసురుని త్యాగం ఎంత గొప్పదంటే చివరికి దేవతలకు రాజు అయిన ఇంద్రుడు అయ్యాడు.
అయినప్పటికీ, గయాసురుని అనుచరులు రాక్షసత్వం కలిగి ఉన్నారు మరియు యజ్ఞయాగాలలో గొప్ప ఆటంకాలు కలిగించారు, దీనివల్ల దేవతలు శక్తిహీనులుగా మారారు. పంటలు పండక ప్రజలు నిరాశ్రయులయ్యారు. ఇప్పుడు పదవీచ్యుతుడైన ఇంద్రుడు, సహాయం కోసం త్రిమూర్తి (బ్రహ్మ, విష్ణు మరియు మహేశ్వరులను) ప్రార్థించాడు, పరిస్థితిని వివరించి, గయాసురుడిని చంపమని, దేవతలను రక్షించమని మరియు ప్రజలకు సహాయం చేయమని కోరాడు.
సహాయం చేయడానికి అంగీకరించిన త్రిమూర్తులు గయాసురుడిని చంపడానికి ఒక పథకం రచించారు. విశ్వశాంతి కోసం ఒక యజ్ఞంలో సహాయం చేయమని కోరుతూ వారు బ్రాహ్మణుల రూపంలో అతనిని సంప్రదించారు. గయాసురుడు సహాయం చేయడానికి సంతోషించాడు, కాని త్రిమూర్తులు మానవ పాపాల వల్ల అన్ని కలుషితమై ఉన్నందున ఏ పవిత్ర స్థలంలోనూ యజ్ఞం చేయలేమని చెప్పారు. బదులుగా, వారు గయాసురుని శరీరం ఏ పవిత్ర స్థలం కంటే స్వచ్ఛమైనదని సూచించారు మరియు అతను తన శరీరంపై యజ్ఞం చేయడానికి అంగీకరించాడు.
ఏడు రోజుల యజ్ఞం పూర్తయ్యే వరకు కదలవద్దని త్రిమూర్తులు గయాసురుడికి సూచించారు. గయాసురుడు యజ్ఞానికి అనువుగా ఉండేలా శరీర పరిమాణాన్ని పెంచుకున్నాడు, బీహార్‌లోని గయాలో తల, ఒరిస్సాలోని జాజ్‌పూర్‌లో నాభి, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని పిఠాపురంలో పాదాలు ఉంచాడు. విష్ణువు శిరస్సు నుండి, బ్రహ్మ నాభి నుండి, పరమేశ్వరుడు పాదాల నుండి యజ్ఞాన్ని ప్రారంభించారు. గయాసురుడు తన శరీరం కదలకుండా కోడి కూత వింటూ రోజులు లెక్కపెట్టాడు.
ఏడవ రోజున, శివుడు కోడి రూపాన్ని ధరించి, తెల్లవారకముందే గయాసురుడిని మోసగించి యజ్ఞం ముగిసిందని భావించాడు. అతను కదలడం ప్రారంభించగానే, త్రిమూర్తి అతన్ని చంపాడు. అసలు నిజం తెలుసుకున్న గయాసురుడు త్రిమూర్తుల చేతిలో మృత్యువు ముక్తినిస్తుందని చెప్పాడు. తన శరీరంలోని మూడు ప్రధాన భాగాలను (పంచగయ క్షేత్రాలు) తన పేరు మీదుగా గుర్తించాలని, త్రిమూర్తులు ఈ క్షేత్రాలలో నివసించి భక్తులను కరుణించాలని వరం కోరాడు. గయాసురుడు ఈ క్షేత్రాలు శక్తికి నిలయంగా ఉండాలని కోరుకున్నాడు మరియు ఈ క్షేత్రాలలో మరణించిన వారి పూర్వీకులకు మానవులు కర్మలు చేస్తే, వారికి మోక్షం లభిస్తుంది.
గయాసురుని కోరికను అనుసరించి, విష్ణువు నివాసం బీహార్‌లోని గయలో శిరోగాయగా మారింది. బ్రహ్మ నివాసం ఒరిస్సాలోని జాజ్‌పూర్‌గా మారింది, అక్కడ అతను మరణించాడు, కానీ అతని గౌరవార్థం ఒక యజ్ఞవేదిక ఉంది. పరమేశ్వరుని నివాసం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని పిఠాపురంగా మారింది, అక్కడ కుక్కుటేశ్వరుడిగా దర్శనమిచ్చారు. పిఠాపురంలో అమ్మవారు శ్రీ రాజరాజేశ్వరి దేవి. ఈ క్షేత్రాలు ముఖ్యమైన పుణ్యక్షేత్రాలుగా మారాయి, ఇక్కడ ప్రజలు తమ నిష్క్రమించిన పితరుల కోసం శ్రాద్ధ కర్మలను నిర్వహించవచ్చు, అదృష్టం పొందాలనే ఆశతో.
పంచగయ క్షేత్రాలు
1. పరమేశ్వరుని నివాసం ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని పిఠాపురం లో పాదగయ
2. విష్ణువు నివాసం బీహార్‌లోని గయలో శిరోగాయ
3. జాజాపూర్, మరియు ఒరిస్సా రాష్ట్రంలో వైతరణి నదీ తీరంలో వున్న ప్రదేశంను “నాభిగయ”
4. గుజరాత్ రాష్ట్రంలో మహేషన జిల్లాలో సరస్వతీ నదీ తీరంలో గల ప్రాంతాన్ని “మాతృగయ”
5. బధరీనాథ్, ఉత్తర ప్రదేశ్‌లోని అలకనందా నదీ తీరంలో గల “బ్రహ్మకపాలం” అనే ప్రదేశాన్ని “పితృగయ”